Raar dat de Nederlandse media er nog geen melding van maken; Linux bestaat vandaag 17 jaar! Linux Journal maakt er melding van, en ik pakte het op via Slashdot, de door vele connaisseurs geliefde open besturingssysteem bestaat al 17 jaartjes en groeit jaarlijks tegen de verdrukking in.
Hoe begon het dan op 6 oktober 1991? De Finse student, Linus Torvalds poste op usenet de volgende regels:
Do you pine for the nice days of minix-1.1, when men were men and wrote their own device drivers? Are you without a nice project and just dying to cut your teeth on a OS you can try to modify for your needs? Are you finding it frustrating when everything works on minix? No more all-nighters to get a nifty program working? Then this post might be just for you 🙂
As I mentioned a month(?) ago, I’m working on a free version of a minix-lookalike for AT-386 computers. It has finally reached the stage where it’s even usable (though may not be depending on what you want), and I am willing to put out the sources for wider distribution. It is just version 0.02 (+1 (very small) patch already), but I’ve successfully run bash/gcc/gnu-make/gnu-sed/compress etc under it.
Een bescheiden begin voor enkele nerds en geeks dat langzaamaan groeide tot een volwaardig besturingssysteem. Linux opende het open source gebeuren voor de massa dat door Richard Stalman en zijn Free Software Foundation als GNU begonnen was (GNU staat voor GNU is Not Unix). Zoals Stalman’s idee was is Linux gebaseerd op Unix maar dan open source. Unix systemen waren groots in de jaren ’70 en ’80 maar ging ten onder tegen Microsofts Windows in de jaren ’90. Voor Unix waren er in de jaren ’90 wel al enkele grafische “gebruikers interfaces” gemaakt (zodat je geen codes meer hoeft in te typen maar icoontjes kan klikken). Allereerst was er CDE van Sun, daarna volgde er KDE en Gnome en vele anderen. Zowel KDE als Gnome werden groots binnen de gemeenschap die groeide uit Linux: de Open Source gemeenschap. Naast Linux en de grafische desktops KDE en Gnome volgde er vele programma’s die ook Open Source beschikbaar kwamen, zoals Firefox en OpenOffice als bekende voorbeelden.
Omdat Linux vrij beschikbaar was en door iedereen aangepast kon worden ontstonden er al gauw verschillende versies, distributies ofwel distro’s genoemd. Sommigen zijn opgericht door bedrijven met commercieel oogpunt, anderen zijn echte gemeenschaps projecten. Voorbeelden van het eersten zijn RedHat en Novell/Suse, een echt gemeenschaps project is Debian. Daarnaast zijn er tussenvormen, zoals Ubuntu dat door de Ubuntu Foundation gedragen wordt, maar waar het bedrijf Canonical achter zit. De keuze voor de ene of de andere distributie is persoonlijk en afhankelijk van de smaak van degene die het installeert. Ik heb gekozen voor Ubuntu vanwege het installatie gemak en omdat het op Debian gebaseerd is,de Debian installatie beheers ik het beste. Met de RedHat en Suse installer heb ik nooit goed kunnen werken, anderen juist weer wel. Daarnaast is er immer een strijd tussen liefhebbers van KDE of van Gnome, de laatste is begonnen als een “puurdere” open source vorm, KDE zou namelijk wat gepatenteerde commerciele elementen bevatten. Deze patenten en licenties zijn inmiddels vrij gegeven, dus dat argument telt niet meer. Tegenwoordig is het een verschil in gebruik, qua gemak ontlopen ze elkaar niet. Ik gebruik liever Gnome maar alleen omdat ik het zo gewend ben, KDE vind ik vaak mooier maar ik “snap” dat niet zo goed.
Door alle verschillen bestaat het gevaar dat er teveel besturingssystemen ontstaan. Om dit te voorkomen is er een soort coördinatie tussen alle Linux versies. Deze is in handen van de Linux Foundation. Deze stichting is opgericht door enkele grote bedrijven (waaronder IBM, HP, RedHat, Novell) om verschillende Open Source projecten te coordineren. Daarnaast is het de werkgever van Linux Torvalds, die nog immer als Godfather van Linux wordt gezien!
Linus Torvalds' mascotte
In de begin jaren werd Linux grotendeels genegeerd door bedrijven en concurenten. Maar toen eind jaren ’90 de kritische massa groot genoeg was begon Microsoft met aanvallen te plegen. Door te dreigen met rechtzaken tegen eenieder die Linux zou gebruiken voorkwam Microsoft lange tijd dat bedrijven zouden overstappen op Linux. Naast Microsoft waren er ook andere bedrijven die Linux aanvielen. Zo was er het bedrijf SCO dat IBM voor de rechter daagde omdat SCO de eigenaar zou zijn van Unix, waar Linux sterk op lijkt. Omdat “Linux” vrij is, is het moeilijk om iemand aan te klagen, vandaar dat SCO IBM aanklaagde, IBM was immers een bedrijf dat sterk bijdroeg aan de ontwikkeling van Linux. Helaas voor SCO verloor ze nagoeg alles in de rechtzaak, ze moest zelfs accepteren dat niet zij maar de Linux ontwikkelaar Novell de rechtmatige eigenaar van Unix is. Alle rechtzaken en bedreigingen remden lange tijd de groei van Linux. In de gemeenschap worden deze bangmakerijen FUD genoemd (Fear, Uncertainty, and Doubt) ofwel Angst, Onzekerheid en Twijfel. Maak de consumenten bang, hou ze onzeker en saai twijfel om zo de ontwikkeling van je concurrent te remmen. Ook na 17 jaar dreigt Microsoft nog steeds met rechtzaken, zonder ook maar 1 keer de gang naar de rechter gemaakt te hebben.
De komende jaren zal Linux doorgroeien, de laatste ontwikkeling is de door Google gesponsorde mobiele telefoon Android gebaseerd op Linux. Ook andere projecten bestaan er om te komen tot een Linux mobiel. Er staat de jarige dus nog veel te verwachten, wie had dat bedacht 17 jaar geleden!
Erik van Luxzenburg visie 